Erdoğan, 'sosyal medyayı kapatma' sinyali verdi: Türkiye'de bugüne kadar hangi siteler erişime engellendi?

Abone ol

Erdoğan'ın sosyal medya ile ilgili "internet ayarı"açıklamaları Türkiye'de bugüne kadar hangi internet sitelerinin yasaklandığını akıllara getirdi.

Erdoğan'ın sosyal medya ile ilgili "internet ayarı"açıklamaları Türkiye'de bugüne kadar hangi internet sitelerinin yasaklandığını akıllara getirdi.

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, il başkanları toplantısında yaptığı konuşmada "Sosyal medya mecralarının tamamen kaldırılmasını, kontrol edilmesini istiyoruz" dedi.

Erdoğan, kızı Esra Albayrak ile ilgili sosyal medyada yapılan cinsiyetçi yorumlara tepki göstererek "Niçin Youtube, niçin Twitter, niçin Netflix, niçin şu bu gibi sosyal medyalara karşı olduğumuzun ne demek olduğunu anlıyor musunuz?"dedi. Erdoğan'ın bu açıklamalarının ardından '#sosyalmedyamaDOKUMA etiketi Twitter'de gündem olurken internet yasakları yeniden akıllara geldi.

İfade Özgürlüğü Derneği'nin Mayıs 2020 verilerine göre 415 bin alan adı, 140 bin link, 42 bin tweet, 12 bin 450 YouTube sayfası, 7 bin 200 Twitter hesabı, 6 bin 500 Facebook hesabı engellenmiş durumda.

YOUTUBE

BBC Türkçe'den Onur Erem'in haberine göre Google'ın sahip olduğu video sitesi YouTube, Türkiye'de en çok engellenen büyük platformlar arasında yer alıyor.

Site ilk olarak 2007'de Yunan bir kullanıcının Mustafa Kemal Atatürk'e hakaret içeren bir video yüklemesi sonrası yasaklandı.

YouTube'un videoyu kaldırmasının ardından site erişime açıldı.

Site sonraki yıl da aynı gerekçeyle yasaklandı.

Konuyla ilgili bir açıklama yapan dönemin Ankara Cumhuriyet Savcılığı Basın Savcısı Nadi Türkaslan, bu sitedeki görüntülerin sadece Türkiye veritabanının kaldırıldığını, dünya üzerindeki veritabanının kaldırılmaması halinde sitenin açılmayacaklarını söyledi.

Bu kararın ardından YouTube'un yasaklı olduğu dönemde, dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, CHP'lilerin çarşaflı kadınlara kötü muamele ettiğine dair videoların YouTube'da bulunduğu söylemesi üzerine bir gazeteci "YouTube'a girilmiyor" dedi.

Erdoğan ise "Ben giriyorum, siz de girin" diye yanıt verdi.

Bu süreçte pek çok kişi DNS ayarlarını değiştirerek YouTube'a erişiyordu. Bunun engellenmesinin ardından kullanıcılar VPN programları veya aracı siteler kullanarak YouTube'a erişmeye devam etti.

Atatürk'e hakaret ettiği için Türkiye'de suç teşkil eden videoların kaldırılmasıyla birlikte, Mayıs 2008'de yasaklanan YouTube Ekim 2010'da açıldı.

Bundan 3 gün sonra, Deniz Baykal'ın gizlice çekilmiş görüntülerinin yayınlanmasıyla birlikte site tekrar yasaklandı. Görüntülerin kaldırılmasıyla birlikte site açıldı.

2014'te dönemin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun ofisinde geçtiği belirtilen ve Suriye'ye dair çatışma senaryolarının konuşulduğu bir görüşmenin sitede yayınlanmasıyla birlikte YouTube tekrar yasaklandı.

27 Mart'ta yasaklanan site, 4 Nisan'da mahkeme kararıyla açıldı, savcılığın itirazı üzerine mahkeme kararıyla tekrar kapatıldı. Site ses kaydının kaldırılmasının ardından 3 Haziran'da tekrar açıldı.

2014 sonrasında da Türkiye'de büyük toplumsal olayların yaşandığı dönemlerde YouTube'a erişim dönem dönem yavaşlatıldı, Nisan 2015'te savcı Mehmet Selim Kiraz'ın öldürülmesinde olduğu gibi bazı olaylarda kısa süreliğine yasaklandı.

WIKIPEDIA

En büyük dijital ansiklopedi olan Wikipedia ve Türkçe versiyonu Vikipedi 2014 yılından itibaren çeşitli sansürlere maruz kaldı.

Sansürler başlangıçta "kadın üreme organları", "vajina" ve "testis torbası" gibi maddelere uygulandı.

Bu sansürler uygulanırken ortada herhangi bir mahkeme kararı da bulunmuyordu.

Wikipedia'nın karşılaştığı en kapsamlı sansür ise 29 Nisan 2017'de başladı.

Sansürün gerekçesi, ansiklopedinin İngilizce sayfalarında yer alan "Suriye iç savaşında dış müdahaleler", "Kuzey Suriye'nin Türkiye tarafından işgali" ve "Devlet destekli terörizm" maddeleriydi.

Yasağın gerekçesi olarak "Türkiye'nin terör örgütleriyle işbirliği yaptığının anlatılması, tüm girişimlere rağmen bunun düzeltilmemesi" gösterildi.

Söz konusu maddeler içinden yalnızca "Devlet destekli terörizm" sayfasının Türkçesi bulunuyor ve o sayfada da Türkiye'ye dair herhangi bir içerik bulunmuyor.

Sansürün üzerine Wikipedia hukuki yollara başvururken, kullanıcıların engelli linklerin başına 0 ekleyerek ansiklopediye ulaşabilmesi gibi değişik yöntemler de uygulamaya geçirildi.

Wikipedia'nın hukuk mücadelesi sonunda AYM'ye kadar götürdüğü itirazı Aralık 2019'da görüşüldü ve AYM sitenin açılmasına karar verdi.

Gerekçeli kararın Ocak 2020'de Resmi Gazete'de yayınlanmasıyla birlikte site tekrar erişime açıldı.

TWITTER

Mart 2014'te Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan'a ait olduğu iddia edilen ses kayıtlarının yayınlanmasıyla birlikte YouTube'un yanı sıra yasaklanan bir diğer site de Twitter oldu.

Yasak, dönemin Başbakanı Erdoğan'ın "Twitter mivitır hepsinin kökünü kazıyacağız. Uluslararası camia şunu der, hiç beni ilgilendirmiyor" sözünden bir gün sonra başladı.

AYM'nin bu yasağı Anayasa'nın 26. Maddesiyle korunan ifade özgürlüğüne aykırı bulmasının ardından yasak 3 Nisan'da kaldırıldı.

Nisan 2015'te Savcı Mehmet Selim Kiraz'ın öldürülmesine dair görüntülerin yayınlanması nedeniyle siteye erişim tekrar engellendi.

Görüntülerin kaldırılması sonucu site açıldı.

Twitter'a dair erişim engelleri, artık sitenin tamamen yasaklanması şeklinde değil, sakıncalı görülen tweetlere veya hesaplara Türkiye'den erişimin engellenmesi şeklinde gerçekleşiyor.

Mahkemeler bugüne kadar binlerce tweete veya hesaba erişimin engellenmesi yönünde karar verdi.

EKŞİ SÖZLÜK

2006 yılında sitedeki "esrar" başlığı altına girilen yazılar nedeniyle İstanbul Emniyet Müdürlüğü'nün uyuşturucuyu özendirme gerekçesiyle yaptığı başvuru sonucu İstanbul 3. Sulh Ceza Mahkemesi siteyi engelledi.

Söz konusu yazıların kaldırılmasının ardından site tekrar erişime açıldı.

Bir yıl sonra Adnan Oktar, sitede hakkında yazılanlar nedeniyle Eyüp 3. Asliye Mahkemesi'nden çıkarttığı kararla siteyi engelletti. Oktar hakkında küfür ve hakaret içeren yazıların silinmesi sonrası site erişime açıldı.

2008'de de site üç saatliğine yasaklandı.

2011'de ise Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) ekşi sözlük'ün hosting şirketine gönderdiği yazıda, "katalog suçlar" nedeniyle siteye hizmet verilmemesini talep etti.

Olayın duyulmasının ardından PC Extra'ya konuşan TİB İnternet Daire Başkanı Osman Nihat Şen, ekşi sözlük'ün engellenecek siteler listesine yanlışlıkla konduğunu söyledi.

ekşi sözlük kurucusu Sedat Kapanoğlu ise "kurumsallaşırken sadece 'bizim tabandan mı' kriterini ele alırsan elde ettiğin kurumlar böyle hilkat garibesi acınası ve her yaptıklarıyla s… sıvayan kurumlara dönüşür" dedi.

23 Aralık 2016'da ise site, IŞİD'in öldürdüğü Türk askerlerinin görüntüsü nedeniyle birkaç saatliğine yasaklandı.

Öte yandan Wordpress, blogger, blogspot, myspace gibi blog siteleri de Türkiye'de dönem dönem yasaklandı.

'2 bin 400 sinema salonundan 20'si açılacak' Güncel Eren Aysan ve Zeynep Altıok: Yarın diye bir şey var! Güncel Eskişehir'de kaybolan 10 yaşındaki Yusuf'un cansız bedeni bulundu Güncel ALES için yeniden başvuru alınacak Güncel