‘Bu kadar yüksek ziyaretçi sayısıyla Ayasofya’yı korumak mümkün görünmüyor’
Tahrip görüntüleriyle sık sık gündem olan Ayasofya için sanat tarihçisi Saygılı, “Gün içerisinde binlerce kişinin tarihi alana alınması yapıdaki erozyonu arttırmaktadır. Uzun vadede bu yoğunluktaki ziyaretçi sayısı yapıya daha da zarar verecektir" dedi.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan’ın imzasıyla 24 Temmuz 2020’de cami statüsü verilen Ayasofya’da son dönemde ortaya çıkan görüntüler tepki çekti. Tarihi İmparatorluk Kapısı’nın tahrip edilmesinin ardından su haznesinin kırılarak içine ayakkabı konulduğu görüntüler sosyal medyada konuşuldu.
Peki, tahrip görüntüleriyle sürekli gündem olan ve oldukça büyük bir tarihi öneme sahip Ayasofya yeterince iyi korunuyor mu? Konuyla ilgili ulaştığımız Sanat Tarihçileri Derneği Kurucusu ve ilk başkanı Yasin Saygılı, “Ayasofya dünyanın en eski ve kutsal mabetlerinden birisidir. Bu kutsiyetinden dolayı korunması ve kültürel bir miras olarak varlığını sürdürmesi yüksek düzeyde önemlidir. Hem Müslüman hem de gayrimüslim halkların tarihi yapıya olan aşırı ilgisi büyük önem arz etse de maalesef Ayasofya’nın yıpranmasını hızlandırmaktadır.” dedi.
“GÜNDE BİNLERCE KİŞİNİN ALINMASI AYASOFYA’DAKİ EROZYONU ARTIRIYOR”
“Gün içerisinde binlerce kişinin tarihi alana alınması yapıdaki erozyonu arttırmaktadır. Belki bugün veya yarın değil ama orta ve uzun vadede bu yoğunluktaki ziyaretçi girişi yapıya daha da zarar verecektir.” ifadelerini kullanan Saygılı, “Vatikan’daki Aziz Petrus Bazilikasında da benzer bir durum görülmektedir. Orası da yüksek sayıda ziyaretçi alan, girişin ücretsiz olduğu tarihi bir ibadet mekanıdır. Çözüm olarak ise, dünyadaki diğer büyük tarihi eserlerde olduğu gibi Ayasofya Camisi'nin girişlerinde hem ziyaretçi sayısına hem de ziyaret süresine makul kısıtlamalar getirebilir.” dedi.
Saygılı, “Yerli ve yabancı turistik ziyaretler için kontenjan getirilerek günün belli saatleri ve belli sayıda kontrollü girişler sağlanabilir. İçerideki anlık bulunan kişi sayısı belli bir seviyede tutulmalıdır. Koronavirüs döneminde AVM’lerde kullanılan içerideki kişi sayısını ölçen aygıtlarla bunun sağlanması ve sürdürülmesi mümkündür. Girişe turnike konularak sayı denetlenebilir.” diye konuştu.
“BU KADAR YÜKSEK ZİYARETÇİ SAYISIYLA KORUMAK MÜMKÜN GÖRÜNMÜYOR”
Saygılı, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yapı iyi niyetle ve dikkatle korunmaya çalışılsa da, bu kadar yoğun ilgi gören bir ibadet yapısını bu kadar yüksek bir ziyaretçi sayısıyla tam olarak korumak çok da mümkün görünmemektedir. Bu yüzden korumaya yönelik tedbirlerin bir an evvel arttırılması gerekmektedir. Ayrıca her yapı gibi Ayasofya da geçen asırlar içinde pek çok defa restore ve tamir edilmiştir. O yüzden kutsal ibadet alanları olan Mekke ve Medine’de olduğu gibi yılın belli bir döneminde veya ayında dışarıya ziyarete kapatılıp gereken tamir, yenileme ve restorasyon çalışmaları yapılabilir.”