Esnafa verilen covit desteklerine vergi var!

Üç yıldır devam etmekte olan Covit-19 nedeniyle birçok esnaf ve tacir işyeri kiralarını ödeyemez, elemanlarına ücret ödeyemez hale geldi. Gelişmiş ülkeler yurttaşlarının mağduriyetlerini fazlası ile karşılarken, bizde ise halka İBAN numarası verilerek bağış istendi! Buna karşın az da olsa küçük esnafa bazı ödemeler yapıldı. Yaşanan mağduriyetler karşısında yapılan ödemeler devede kulak bile değildi! Halk ekonomik olarak zor durumda kaldı. Bu yetmezmiş gibi Cumhurbaşkanı’mızın ‘’faiz sebep enflasyon sonuç’’ fantezisi ile Merkez Bankası politika faizini indirtti. Yüzde 20’lerde seyreden enflasyonumuz resmi olarak yüzde 54, gerçeği ise yüzde 123 fırladı! Nerede duracağı ise belli değil!

DESTEKLERDEN KİMLER YARLANDI?

Bu desteklerden 14 Aralık 2020 tarihi itibarıyla faaliyet gösteren; ticari kazançları basit usulde tespit edilen gelir vergisi mükellefleri ile esnaf ve sanatkârlar siciline kayıtlı vergiden muaf esnafların yararlanacakları açıklanmıştı. Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen sektörler faaliyet kodları (NACE) itibarıyla web sayfasında ilan edildi. Basit usule tabi olanlar ile vergiden muaf esnaflar hangi konuda faaliyet gösterirlerse göstersinler bu cüzi yardımlardan yararlanacakları açıklandı. Bunların dışında kalanlar ise açıklanan listede yer alan faaliyet konularında faaliyet göstermeleri şartıyla destekten yararlanacakları açıklandı.

SAĞLANAN CÜZİ GELİR KAYBI VE KİRA DESTEĞİ

Ticari kazançları basit usulde tespit edilenlere, vergiden muaf esnafa ve bunların dışında kalan esnaf ve sanatkârlar ile gerçek kişi tacirlere aylık 1.000 Türk Lirası olmak üzere toplamda 3.000 Türk Lirası hibe desteği verildi. İbenin çok küçük olması nedeniyle birçok esnaf ve tacir başvuru da bile bulunmadı!

Gelir kaybı desteğinden faydalanabilecek gerçek kişilerin vergi sicil kayıtlarına göre esas faaliyetlerini yürüttükleri iş yerlerinin kira olması halinde, bu kişilere büyükşehir belediyelerinin bulunduğu yerlerde aylık;

• 750 Türk Lirası olmak üzere üç aylık toplamda 250 Türk Lirası,
• Diğer yerlerde aylık 500 Türk Lirası olmak üzere toplamda 500 Türk Lirası,

Kira desteği sağlandı. İş yeri kira bedelinin kira desteği tutarları olan 750 veya 500 TL'nin altında olanlara iş yeri kira tutarı kadar kira desteği ödeneceği açıklanmıştı. Destek miktarlarının bu kadar küçük rakamlar olarak tespiti kamuoyunda çok eleştiri konusu edildi.

Kovitin iyice yoğunlaştığı ve işletmelerin kapatıldığı, insanların sokağa çıkmalarının yasaklandığı 2021 yılının ortalarında bu kez 20.05.2021 tarihli ve 3998 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı Kapsamında 5000 TL Hibe Desteği Verilecek Küçük Esnaf Sanatkarlar ile Gerçek Kişi Tacirlerin Ekonomik Faaliyetleri 2 grup halinde tespit edilerek 5.000 TL Ödeme yapıldı. Yapılan bu göstermelik ve gerçek ihtiyaçtan uzak ödemeler de Sayın Cumurbaşkanı’ı tarafından alay-ı valâ yani gösterişli, törenli, tantanalı bir şekilde açıklandı.

MALİYE DESTEKLERDEN ŞİMDİ DE VERGİ İSTİYOR!

Hibeler vergi uygulamasında bağış olarak adlandırılarak Veraset ve İntikal Vergisi konusuna girmektedirler. Gayrimenkuller hariç olmak üzere, örf ve adeta göre verilmesi mutat bulunan hediyeler, cihazlar, yüzgörümlüğü ve drahomalar ve bütün sadakalar Veraset ve İntikal Vergisi’nden istisna olduğu Kanunun 4’ncü maddesinde açıklanmıştır.

Yeri gelmişken bizlere biraz yabancı olan drahoma sözcüğünün ne anlama geldiği konusunda kısa bir açıklama yapalım. Drahoma, Yahudilerde gelin tarafının damada götürdüğü mal veya para. Avrupa ülkeleriyle Türkiye'deki Rum, Ermeni ve Museviler arasında, ailesinin kız evlada ayırdığı drahoma bir işletmeyi yönetmek, sürdürmek, ailesine bağlı olmadan yaşayabilmek amacıyla verilir. Ne yazık Ülkemizde bazı yerlerde hala devam eden ‘’başlık parası’’ yani ‘’kız karşılığında damat ailesinden alınan para’’ uygulanmıştır!

Neyse, konumuza dönelim. Ticari olmayan bağışlar Veraset ve İntikal Vergisi Konusuna girmekle birlikte küçük bağış ve sadakalar vergiden istisna edilmiştir. Ticari bağış ve yardımlar ise işletmelerin geliri olarak vergilendirilmekledir.

Konu ile ilgili olarak Sayın Erdoğan Sağlam Üstat 28 Aralık 2020 tarihinde T 24 Bağımsız İnternet Sitesi’ndeki ‘’Esnafa verilen hibe desteğine vergi sürprizi’’ yazsında bu hibelerin vergiye tabi olacaklarını yazmıştı. Yazıda; ‘’Esnafa verilen bu destekler de ticari faaliyetleri dolayısıyla verildiği için gelir vergisine tabi olacak. Bu nedenle vergiden muaf esnaf dışındakiler (yani vergiye tabi olanlar) aldıkları destekleri "gelir" olarak dikkate almak zorundalar.Zaten düşük ve ihtiyaçları karşılamaktan uzak olduğu için destek miktarları eleştiriliyordu. Bu destekler üzerinden ödenecek vergiler desteği iyice aşındıracak. Bu vergi Cumhurbaşkanı Kararı ile kaldırılamaz, çünkü vergi kanunla konulur ve kanunla kaldırılır. Pandemi ortamında desteğin etkili olması isteniyorsa (ki buna gerçekten ihtiyaç var) acilen bir kanunla bu ödemeler vergiden istisna edilmelidir. ‘’ Diye bitiriyordu.

Son olarak Muhasebe TR İnternet Sitesinin 17.03.2022 tarihli yazsında Meslektaşım Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Menderes Çetin; Maliye’ye intikal eden bir olayla ilgili İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nca verilen 24.02.2022 tarih E-62030549-120[37-2021/722]-221186 sayılı özelgesini yazısına taşıdı. Özelge’de; “Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, ticari faaliyetiniz nedeniyle Covid-19 nedeniyle verilen hibe destek tutarlarının ticari kazancınıza dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.” Şeklindedir. Bu nedenle 2021 yılında küçük esnaf ve KOBİ’lere verilen bu tarz destek ve hibeler de aynı şekilde ticari kazanca dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.