‘Karayolunda eylem yasağı’na iptal kararı

Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) şehirlerarası karayollarında gösteri yürüyüşleri düzenlenmeyeceğine ilişkin hükmü iptal ettiği kararın gerekçesinde, bu yasağın ‘kategorik olarak’ getirilemeyeceği belirtildi.

‘Karayolunda eylem yasağı’na iptal kararı

Anayasa Mahkemesi (AYM), 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun 22. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “…ve şehirlerarası karayollarında gösteri yürüyüşleri düzenlenemez.” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verdi.

Manisa 1. İdare Mahkemesi’nin başvurusunu değerlendiren AYM’nin oy çokluğuyla aldığı karar bugün Resmi Gazete’de yayımlandı.

AYM, “toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına getirilen sınırlamanın zorunlu bir toplumsal ihtiyacı karşılamadığı ve demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun bir sınırlama olarak değerlendirilemez” dedi.

"ÖZGÜRLÜKLER ARASINDA MAKUL DENGE"

Manisa 1. İdare Mahkemesi, AYM’ye başvurusunda, gösteri yürüyüşünün yapılacağı yerin belirlenmesinde o yeri kullanacak diğer bireylerin hak ve özgürlüklerinin de gözetilmesi gerektiği ancak kuralla böyle bir değerlendirme yapılmadan kategorik olarak yasak getirildiği belirtilerek kuralın Anayasa’ya aykırı olduğunu ileri sürdü.

AYM, başvuru değerlendirmesinde “toplantı ve gösteri yürüyüşünün başkalarının günlük yaşamlarını bir miktar zorlaştırmasının kaçınılmaz olduğu, genel yolların farklı amaçlarla kullanımının, farklı özgürlüklerin çatışmasına yol açabileceği, ancak temel hak ve özgürlüklerin çatışması durumunda özgürlükler arasında makul bir denge kurularak mümkün olduğu ölçüde her ikisinin de korunduğu bir yolun benimsenmesi gerektiğini” belirtti.

"KİŞİLERİN YÜRÜYÜŞÜ DÜZENLEYECEKLERİ MEKANI SEÇEBİLMELERİ GEREKİR"

Genel yollarda toplantı düzenlenmesinin bu yolları kullanan kişilerin seyahat özgürlüklerini kısıtlamasının, otomatik olarak bu yollarda toplantı yapılmasının yasaklanmasını gerektirmeyeceğini söyledi.

AYM kararında şu ifadeler öne çıktı:

“Yürüyüşün yapılacağı mekânın belirlenmesinde başkalarının hak ve özgürlüklerine mutlak bir üstünlük tanınması durumunda, sadece belirli yerler gösteri yürüyüşü güzergâhı olacak, geri kalan yerler ise mutlak olarak yasaklanmış alan sayılacaktır.

Oysa bazı durumlarda gerçekleştirilecek yürüyüşlerin muhataplarını etkileyebilmesi bakımından düzenlendiği mekânın, seçilen güzergâhın büyük bir önemi bulunmaktadır. Demokratik bir toplumda zorlayıcı bir neden bulunmadıkça kişilerin gösteri yürüyüşünü düzenleyecekleri mekânı seçebilmeleri gerekir.

“Bir yerde gösteri yürüyüşünün düzenlenmesi nedeniyle trafiğin aksaması gündelik yaşamı aşırı ve katlanılamaz derecede zorlaştırıyorsa anayasal ilke ve kurallara uygun davranılması şartıyla söz konusu hakkın sınırlanması mümkündür. İtiraz konusu kuralda ise zorlaştırmanın boyutuna yönelik herhangi bir düzenleme öngörülmeksizin şehirlerarası karayollarında gösteri yürüyüşünün düzenlenmesi kategorik olarak yasaklanmaktadır.

"Bu itibarla toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına getirilen sınırlamanın zorunlu bir toplumsal ihtiyacı karşılamadığı ve demokratik toplum düzeninin

Etiketler
Mahkeme